استراق سمع جنیان (قرآن)خداوند در قرآن کریم از استراق سمع چند گروه پرده بر میدارد. ۱ - استراق سمع جنیانتا پیش از بعثت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم جنیان همیشه اخبار آسمانی را استراق میکردند، و این کار شیوه مستمر و همیشگی آنان بود. قل اوحی الی انه استمع نفر من الجن.. بگو به من وحی شده است که جمعی از ((جن) ) به سخنانم گوش فرا داده‌اند، سپس گفته‌اند: ما قرآن عجیبی شنیده ایم! وانا کنا نقعد منها مقـعد للسمع فمن یستمع الان یجد له شهابا رصدا.و اینکه ما پیش از این به استراق سمع در آسمانها می‌نشستیم. اما اکنون هر کس بخواهد استراق سمع کند شهابی را در کمین خود می‌یابد! واحدی از سعید بن جبیر از ابن عباس روایت کرده که گفت : رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم برای خصوص جن قرآن نخوانده بود، و اصلا در این جریان جن را ندیده بود، بلکه به اتفاق طایفه‌ای از اصحاب خود راه افتاده بود تا به بازار عکاظ برود، و این در ایامی بود که جنیان و شیاطین از صعود به آسمان ممنوع شده بودند، دیگر خبرهای آسمان به ایشان نمی‌رسید، و شیطانها یکدیگر را دیده بودند که چه پیش آمده؟ گفتند دیگر دست ما به خبرهای آسمان نمی‌رسد، هر کس از ما بخواهد بالا برود شهاب را به سرکوبیش می‌فرستند، و بعد از بگو مگوها به این نتیجه رسیدند که حتما در عالم حادثه‌ای رخ داده، باید مشرق و مغرب عالم را بچرخید و علت این را پیدا کنید. آن روز که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به سوی بازار عکاظ روانه بود، طایفه‌ای از جن برای جستجوی آن علت به سرزمین تهامه آمده بودند، و از جلو رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم گذر کردند، در حالی که آن جناب مشغول نماز صبح بود، همینکه صوت قرآن را از آن جناب شنیدند، ایستادند تا خوب گوش دهند، سپس گفتند حادثه همین است، این است که بین ما و اخبار آسمانی حائل شده، بدون درنگ نزد قوم خود برگشتند و گفتند: ((انا سمعنا قرانا عجبا یهدی الی الرشد فامنا به و لن نشرک بربنا احدا))، خدای تعالی بعد از این جریان به رسول گرامی خود وحی کرد که به امتت بگو که : چنین و چنان شده ((قل اوحی الی انه استمع نفر من الجن)). ۱.۱ - شهاب‌های آسمانی دور کننده جنیانخداون شهاب‌های آسمانی در کمین جنیان شنودکننده اخبار آسمانی قرار داده و با شهاب‌ها آنان را دور میکند. وانا کنا نقعد منها مقـعد للسمع فمن یستمع الان یجد له شهابا رصدا. . و اینکه ما پیش از این به استراق سمع در آسمانها می‌نشستیم. اما اکنون هر کس بخواهد استراق سمع کند شهابی را در کمین خود می‌یابد! مؤمنان جن، به یکی از نشانه‌های صدق گفتار خود که در جهان طبیعت برای همه جنیان قابل درک است اشاره کرده، می‌گویند: ما آسمانها را جستجو کردیم و همه را پر از نگهبانان و محافظان قوی و تیرهای شهب یافتیم. ا پیش از این به استراق سمع در آسمانها می‌نشستیم، و اخباری از آن را دریافت می‌داشتیم و به اطلاع دوستان خود می‌رساندیم ولی الان چنان است که هر کس بخواهد استراق سمع کند شهابی را در کمین خود می‌یابد که او را هدف قرار می‌دهد! آیا این وضع تازه دلیل، بر این حقیقت نیست که با ظهور این پیامبر و نزول کتاب آسمانی او دگرگونی عظیمی در جهان رخ داده است؟ چرا شما قبلا قدرت بر استراق سمع داشتید، و الان احدی توانائی بر این کار ندارد؟! آیا مفهوم وضع جدید این نیست که دوران شیطنت و کهانت و فریب پایان گرفته، و شب تاریک جهل به پایان رسیده و آفتاب عالمتاب وحی و نبوت طلوع کرده است؟! ۱.۲ - حیرت جنیان از شناخت مقدرات الهیخداوند پس از آنکه جنیان را ااز استراق سمع آسمان محروم ساخت در پس آن، آنان را از شناخت مقدرات الهی درباره اهل زمیننیز محروم ساخت. وانا لاندری اشر ارید بمن فی الارض‌ام اراد بهم ربهم رشدا. و اینکه (با این اوضاع و احوال) ما نمی‌دانیم آیا اراده شری درباره اهل زمین شده یا پروردگارشان اراده کرده است آنها هدایت کند. آنان نمی‌دانستند آیا این امر مقدمه نزول عذاب و بلا از سوی خدا است یا مقدمه هدایت آنها؟ از آنجا که جن به مساءله استراق سمع دلبستگی خاصی داشت هنوز نمی‌توانست باور کند که این محرومیت یک نوع خیر و برکت است، و گرنه روشن است که کاهنان در عصر جاهلیت با اتکاء به همین مساءله استراق سمع سهم بزرگی در گمراه ساختن مردم داشتند. ولی مؤ منان جن قاعدتا باید فهمیده باشند که ممنوعیت از استراق سمع که با ظهور پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مقارن بوده، مقدمه هدایت انسانها، و بر چیده شدن دستگاه کهانت و خرافات دیگری مانند آن است، و این چیزی جز اعلام پایان یک دوره تاریک، و آغاز دورانی نورانی نمی‌تواند باشد.؟ ! ۱.۳ - تلاش جنیان برای دستیابی به اخبار آسمانیخداوند بیانگر کوشش مؤمنان جن، برای تماس با آسمان و دستیابی به اخبار آن می‌شود. وانا لمسنا السماء فوجدنـها ملئت حرسا شدیدا وشهبا. و اینکه ما آسمان را جستجو کردیم، و همه را پر از محافظان قوی و تیرهای شهب یافتیم! ۱.۴ - زمان طرد جنیاناز زمان بعثت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم خداوند جنیان را از شنود اخبار آسمانی، طرد و منع نمود وانا کنا نقعد منها مقـعد للسمع فمن یستمع الان یجد له شهابا رصدا. و اینکه ما پیش از این به استراق سمع در آسمانها می‌نشستیم. اما اکنون هر کس بخواهد استراق سمع کند شهابی را در کمین خود می‌یابد! ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۱۲۴، برگرفته از مقاله «استراق سمع جنیان». |